"Warszawianka" spotkania po latach

Podczas Europejskich Dni Dziedzictwa w sobotę 18. września mieliśmy okazję podsumować nasz projekt "Od Wiesenteinu do Warszawianki" i wysłuchać wielu wspomnień.Część z nich zarejestrowała kamera. Zapraszamy do obejrzenia ciekawego filmu.

 

 

 

 

 

Katalog do wystawy "Od Wiesensteinu do Warszawianki" już w druku

Otwarcie wystawy "Od Wiesensteinu do Warszawianki" i spotkanie z osobami, które przebywały na turnusach wypoczynkowych oraz tu pracowały zbliża się wielkimi krokami. Przypomnijmy, że zaplanowano je na najbliższą sobotę 18.09. kiedy to w naszym muzeum obchodzimy kolejną edycję Europejskich Dni Dziedzictwa. W tym dniu nasze muzeum będzie oczekiwać na pierwszych gości już od godz. 9.00. Otwarcie winiarni zaplanowaliśmy na godz. 13.00, będzie to połączone z prelekcją "Gerhart Hauptmann i wino", zaś otwarcie wystawy o "Warszawiance" i spotkanie "po latach" na godz. 15.00, zaś na 17.30 zaprosimy wszystkich na interesujący monodram teatralny "Bar pod zdechłym psem".

Spieszymy donieść, że aktualnie trwa montaż wystawy "Od Wiesensteinu do Warszawianki" a w druku jest 120-stronicowy katalog do niej, przedstawiający szczegółowo losy domu Hauptmanna w czasach "Warszawianki". Publikacja zawiera rys historyczny obiektu od roku 1946 roku oraz wspomnienia bywalców "Warszawianki". Katalog jest bogato ilustrowany i udokumentowy. Otrzymają go wszyscy uczestnicy spotkania.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wciąż napływają wspomnienia

Choć nasz katalog jest już w druku, to wciąż napływają wspomnienia z pobytu w "Warszawiance". Postanowiliśmy je także uratować od zapomnienia i opublikować na stronie naszego projektu. Ostatnio nadesłała je Pani Renaty Ortyl - Markiewicz. Za wszystkie bardzo dziękujemy. Będziemy je wszystkie gromadzić, by w przyszłości wykorzystać. Jeszcze nie wiemy jak. Może kolejną publikacją? A może założymy internetowe archiwum społeczne? A może podpowiecie nam Państwo na spotkaniu w sobotę 18. września? Jesteśmy otwarci na wszelkie propozycje. Nie chcemy aby po zakończeniu projektu zapomnieć o sprawie i uznać temat za zamknięty. Będziemy gromadzić wszelkie nadesłane listy, zeskanujemy też udostępnione pamiątki, dokumenty itp.

Moje wspomnienia z „Pałacykiem Gerharta Hauptmanna", bo taka nazwa funkcjonowała w mojej pamięci, wiążą się z latami 1967( lub 1968) -1974. Przyjeżdżałam wtedy co roku na 2 tygodniowe zimowiska odbywające się w czasie ferii (to nie były te zdrowotne wyjazdy, tamte trwały 6 tygodni). Początkowo obejmowały one okres ze Świętami Bożego Narodzenia i Nowym Rokiem, potem po zmianach, wypadały później ( styczeń , luty ). Były to zimowiska organizowane przez Wydział Oświaty w Legnicy, stąd też była kadra opiekunów i większość uczestników. Wydaje mi się , że na pierwszym moim zimowisku kierownikiem był pan Koryś, dyrektor SP nr 1 w Legnicy, potem byli wspaniali nauczyciele państwo Gałczyńscy. Zazwyczaj jeździły tam dzieci nauczycieli, lekarzy, pracowników Urzędu Miejskiego i pewnie prominentnych osób z tamtych lat. Mogę śmiało powiedzieć z perspektywy lat, że były to wyjazdy elitarne. Atmosfera w trakcie pobytów była naprawdę bardzo dobra. Najlepiej świadczy o tym fakt, że jeździliśmy tam co roku, ja aż do siódmej klasy, a mój brat cioteczny Krzysztof Hetmański do ósmej klasy. Początkowo była jeszcze moja starsza siostra Ewa Ortyl. Na załączonym zdjęciu, jest właśnie Krzysztof. Pierwszy od lewej strony, wysoki w kraciastej koszuli. Za pierwszym pobytem naszymi opiekunami byli: moja ciocia, wówczas Zofia Rutkowska i jej narzeczony Stanisław Jasak. Teraz 18.09.2021 będą obchodzili Złote Gody ! Oczywiście będziemy wszyscy na tej uroczystości, dlatego nie możemy tego dnia pojechać do Jagniątkowa. Nasz czas w trakcie pobytu na zimowisku, wypełniały nie tylko wycieczki i jazda na sankach, na górce za skałkami, ale liczne zabawy, przygotowania do Świąt Bożego Narodzenia i Sylwestra. Pamiętam przełom lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych oraz napis nad kominkiem „Nowy Rok 1970” oraz to jak przygotowałyśmy się do Sylwestra, szykując stroje, nakrycia głowy etc. Były rownież występy, szczególnie zapamiętałam, jak jedna ze starszych koleżanek, śpiewała ówczesny szlagier: "Trojki dwie -serce na śniegu”. Oczywiście śpiewała bardzo pięknie, ale mnie się to wbiło w pamięć dlatego, że stała na schodach w holu, na które nam kolonistom nie można było normalnie wchodzić, były zagrodzone barierką, pewnie obawiano się o zniszczenie. Poruszanie odbywało się dawnymi schodami dla służby. Bardzo jej wtedy, jako mała dziewczynka, zazdrościłam, że mogła tam być i przejść tak jak dawni właściciele Pałacyku po szerokich, pięknych okazałych schodach.
Pałacyk Gerharta Hauptmanna był dla mnie miejscem magicznym. Sprawiały to nie tylko te wspaniałe malowidła na ścianie w holu rozbudzające wyobraźnię, fascynujący gabinet pisarza, ale fakt, że mogłam przebywać na co dzień w tak niezwykłym miejscu. Spać na przykład w gabinecie, gdzie kiedyś stało jego biurko, lub w wieżyczce na górze, czując się jak królewna z bajki :).Będąc tyle razy, spałam w każdej z sal wówczas do tego przeznaczonych .Oczywiście jako dziecko, zwłaszcza przyjeżdżając po raz pierwszy, nie miałam pojęcia kim był Gerhart Hauptmann, ale już sam napis „Laureat Nagrody Nobla” robił wrażenie. Ta głowa Noblisty nad kominkiem, początkowo trochę przerażająca, potem, po oglądnięciu pamiątek po pisarzu, które były w gablotach, budząca szacunek dla pisarza. Wydaje mi się, że w holu był fortepian, a w sali obok jadalni pianino, ale nie jestem pewna. Jeszcze jedna rzecz pozostawiła we mnie naprawdę niesamowite wrażenie, a mianowicie łazienka byłych gospodarzy. Znajdowała się na pierwszym piętrze, mogła z niej korzystać tylko kadra nauczycielska. Mnie zaprowadziła tam koleżanka, której ojciec był wówczas kierownikiem zimowiska. Był to duży pokój kąpielowy z wolno stojącą wanną na podwyższeniu. Piękne kafle na ścianach. Zrealizowałam marzenie z dzieciństwa we własnym domu, mam taką wannę. Magia Jagniątkowa dla mnie polegała również na tym, że zawsze był śnieg, a nawet jak kiedyś przyjechaliśmy i nie było śniegu, to jak za dotknięciem magicznej różdżki, całą noc padało i rano było tyle śniegu, że mogliśmy jeździć na sankach... Wspaniałe , cudowne lata…, cieszę się bardzo, że dane mi było tam spędzać ferie zimowe, naprawdę nie raz wspominam te pobyty w Pałacyku Gerharta Hauptmanna

 

 

Dawnych kronik ciąg dlaszy

 

 

Dawnych kronik ciąg dlaszy

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

 

 

 

Jak ma funkcjonować Dom Hauptmanna?

Na interesujący 3-stronicowy dokument natknęliśmy się poszukując w Archiwum Państwowym w Jeleniej Górze kolejnych dokumentów do naszego projektu. Na początku 2001 roku koncepcję polsko-niemieckiego porozumienia muzeów upamiętniających postać Gerharta Hauptmanna opracował dr Przemysław Wiater, st. kustosz w Muzeum Carla i Gerharta Hauptmannów w Szklarskiej Porębie. Decydowały się wówczas losy obiektu i szukano odpowiedzi na pytanie "co dalej po Warszawiance?". Prześledźmy sobie, ile z planowanych działań udało się zrealizować a ile nie. Formę placówki muzealnej przybrał "Dom Gerharta Hauptmanna" dopiero w 2005 roku. Dr Wiater zmarł 17.11.2020 roku będąc dyrektorem Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

 

Dawnych kronik ciąg dlaszy

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

Dawnych kronik ciąg dlaszy

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

Do kiedy istniała "Warszawianka"?

To często zadawane nam pytanie. Precyzyjną odpowiedź można znaleźć w jeleniogórskim oddziale Archiwum Państwowego we Wrocławiu. W kilku paczkach dokumentów, jakie dostaliśmy w ramach archiwanej kwerendy do przejrzenia, znaleźliśmy i ten. Otóż, 28. września 1999 roku Rada Miejska Jeleniej Góry podejmuje historyczną dla placówki uchwałę o ustanowieniu instytucji kultury pod nazwą "Dom Gerharta Hauptmanna". Instytucja ta ma rozpocząć swoją działalność od 1. stycznia 2000 roku. I tak się stało. Po "Warszawiance" zostały już tylko wspomnienia. A "Dom Gerharta Hauptmanna" będzie czekał jeszcze pięć lat zanim zmieni swój charakter i stanie się muzeum. W dodatku miejskim, bo prowadzonym przez Miasto Jelenia Góra. Ale to już inna, wykraczająca poza zakres naszego projektu, historia.
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

---

---

---

 

 

Prośba do byłych uczestników turnusów pobytowych i byłych pracowników Państwowego Domu Wczasów Dziecięcych „Warszawianka” w Jagniątkowie

Zbudowana w latach 1900-1901 i należąca do niemieckiego pisarza-noblisty Gerharta Hauptmanna willa „Wiesenstein” („Łąkowy Kamień”) przechodziła po II wojnie światowej różne koleje losu. Po śmierci Hauptmanna 6.06.1946 roku czyniono bezskuteczne zabiegi, aby stała domem dla wybitnego polskiego poety Leopolda Staffa. 19.07.1946 roku willę przejęło Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. Nie wiemy, na jak długo – to najbardziej tajemniczy okres w dziejach tego domu. Tuż przed rokiem 1950 w „Łąkowym Kamieniu” pojawiły się pierwsze dzieci, kierowane tu przez oddziały Polskiego Związku Zachodniego. Ich celem była intensywna nauka języka polskiego, kiedy to wraz z rodzicami-emigrantami powracali do Polski. Prawdopodobnie przez dwa lata funkcjonowała tu szkoła ogólnokształcąca a dzieci uczyły się na 3-miesięcznych turnusach. Ok. roku 1950 pojawiły się tu dzieci w domu turnusowym, przemianowanym wkrótce na dom wczasów dziecięcych. Kierowano tu je dla poprawy stanu zdrowia. Pobyt w ciągu roku szkolnego, korzystne warunki klimatyczne, opieka wychowawcza i lekarska, racjonalne odżywianie, zorganizowany tryb życia i systematyczna nauka szkolna to były naj-istotniejsze czynniki takiego pobytu. Jako że pierwsze przy-bywające tu dzieci pochodziły z Warszawy – dom nazwano „Warszawianką”. O skierowaniu dziecka decydowały szkoły, zaś kuratoria przydzielające miejsca uwzględniały powiaty i szkoły o warunkach najmniej korzystnych dla zdrowia i wychowania dziecka. Pobyty, w „Warszawiance”, ustalono na 6-tygodniowe turnusy. Kierowane dzieci, z reguły z miejskich ośrodków przemysłowych, poddawano badaniom przeprowadzanym przez lekarzy szkolnych, a spośród dzieci zakwalifikowanych, pierwszeństwo miały żyjące w warunkach niekorzystnych dla zdrowia i wychowania. W grupie wychowawczej czy klasie znajdowały się dzieci z kilku, czasem kilkunastu miejscowości czy szkół. Wkrótce przy „Warszawiance” wybudowano barak szkolny a w domu po pisarzu, gdzie mieszkały dzieci, zorganizowano kuchnię i opiekę pielęgniarską. Jednorazowo mogło przebywać tu nawet 50 dzieci! „Warszawianka” funkcjonowała do czerwca 1998 roku.

Powróćmy do tamtych lat

Dziś chcielibyśmy powrócić do Waszych wspomnień i utrwalić w formie książki – albumu albo nagrania. Jeśli więc byłeś/byłaś uczestnikiem pobytu w PDWD „Warszawianka” podziel się z nami tym, co pamiętasz. Kiedy tu przyjechałeś? Skąd? Na jak długo? Co szczególnego zapamiętałeś? Czy wiedziałaś, kto mieszkał w tym domu wcześniej? A może posiadasz zdjęcia lub inne pamiątki, które dodatkowo mogą wzbogacić Twoje wspomnienia? Początkowo do „Warszawianki” przyjmowano dzieci w wieku 7-10 lat, później do 18 lat. To najpiękniejsze lata dzieciństwa, które trwale się pamięta. Zwracamy się 

również do osób, które tu pracowały a nawet mieszkały. Państwa wspomnienia mogą być niezwykle cenne –stwórzmy z nich historię „Warszawianki” i ocalmy od zapomnienia. Od 2005 roku jesteśmy placówką muzealną. Organizujemy wystawy, koncert, spektakle czy konferencje naukowe. Dbamy o pamięć nie tylko o Gerharcie Hauptmannie ale i o tym domu. St

ąd nasz apel i prośba. Napisz do nas list lub e-mail. Albo zadzwoń lub odwiedź. Zajrzyj także na naszą stronę internetową albo portal społecznościowy facebook, gdzie na bieżąco zamieszczamy informacje, co słychać w „Łąkowym Kamieniu”.

Nasz adres:
Muzeum Miejskie „Dom Gerharta Hauptmanna”
ul. Michałowicka 32, 58-570 Jelenia Góra, tel. 75 755 32 86

e-mail: kontakt@muzeum-dgh.pl | www.muzeum-dgh.pl

Zapraszamy!Dyrektor i Pracownicy MMDGH

Jeszcze tylko do końca miesiąca w Muzeum Miejskim "Dom Gerharta Hauptmanna" w Jeleniej Górze- Jagniątkowie można obejrzeć wystawę pt. "Pilnujcie mi szlaków!" opowiadającą o licznych papieskich szlakach turystycznych w Polsce. Wystawę otwarto w ub. roku z okazji 100. rocznicy urodzin papieża Jana Pawła II. Prezentuje ona turystyczne szlaki, na których bywał ks. Karol Wojtyła, a niektóre z nich odwiedził ponownie już jako papież. Pośród licznych zdjęć i dokumentów na wystawie zaprezentowano także "jeleniogórski ślad" przyszłego papieża. Ksiądz Wojtyła odprawił w 1956 roku mszę św. w kościele św. Erazma i Pankracego w Jeleniej Górze, co udokumentował wpisem do księgi posług liturgicznych. Ziemię jeleniogórską odwiedził podczas 5-dniowej wyprawy rowerowej z grupą przyjaciół, młodych naukowców z Krakowa. Rowerowy szlak papieski , jedyny tego typu na świecie, został szczegółowo opisany w folderze towarzyszącym wystawie.

Serdecznie zapraszamy i przypominamy, że muzeum można zwiedzać codziennie w godz. 9-16 (oprócz poniedziałków).