Polski
Deutsch
Wystawa o Marii Konopnickiej
pt., 17/08/2018 - 09:42 | 
muzeum-dgh
foto:
Zapraszamy na wystawę "Polscy tłumacze Gerharta Hauptmanna. Maria Konopnicka"
Wystawa czynna do 31.12.2018r.
HISTORIA MUZEUM MARII KONOPNICKIEJ W ŻARNOWCU
Dzieje Muzeum w Żarnowcu sięgają 1902 r., kiedy Maria Konopnicka obchodziła swój jubileusz 25-lecia pracy pisarskiej. Poetka, podróżująca od 20. lat po Europie,marzyła o własnym domu i wyrażała tęsknotę „za choćby jednym własnym drzewem”. Dlatego podjęto myśl zakupienia poetce na dar narodowy małej posiadłości złożonej z kawałka ziemi i domu. Dar narodowy był najwyższym wyróżnieniem dla pisarza w czasach zaborów. W historii Polski tylko Henryka Sienkiewicza i Marię Konopnicką spotkał taki zaszczyt. Z pomocą Konopnickiej przyszły komitety jubileuszowe w Krakowie, Lwowie, Poznaniu i Warszawie, których zadaniem było wybranie odpowiedniego miejsca dla poetki oraz zbieranie datków na ten szlachetny cel. W związku z sankcjami ze strony władz zaboru pruskiego i rosyjskiego w stosunku do Konopnickiej, szukano właściwego obiektu w Galicji, gdzie panowały łagodniejsze restrykcje. Na dar dla pisarki wybrano, spośród 36. miejscowości, pochodzący z XVIII w. dworek w Żarnowcu, który z parkiem zakupiony został od Jadwigi z Czeczelów Biechońskiej. Konopnicka przyjechała do Żarnowca wraz z przyjaciółką, malarką Marią Dulębianką, 8 września 1903 r. W dworku spędzała wiosenno-letnie miesiące, prowadziła szeroką działalność pisarską i społeczną oraz utrzymywała rozległe kontakty z wieloma wybitnymi pisarzami i osobistościami. Konopnicka opuszcza Żarnowiec 15 września 1910 r. i udaje się do sanatorium „Kiselki” we Lwowie, w którym umiera 8 października. Pochowana została na Cmentarzu Łyczakowskim.
Po śmierci Konopnickiej dworek i park pozostawał do 1956 r. w posiadaniu jej rodziny, najdłużej zamieszkiwały w Żarnowcu córki poetki Laura Pytlińska i Zofia Mickiewiczowa. Gdy w 1935 r. zmarła Laura, jedyną właścicielką żarnowieckiej posiadłości pozostała Zofia. Podczas drugiej wojny światowej dworek pozostał na łasce losu, mieścił się w nim szpital wojskowy. W 1945 r. powraca do Żarnowca Mickiewiczowa i nawiązuje szerokie kontakty ze środowiskiem artystycznym (m.in. z Wandą Siemaszkową). Zofia w 1956 r., na kilka miesięcy przed śmiercią, ofiarowuje dworek i park narodowi polskiemu. Na podstawie aktu darowizny Mickiewiczowej oraz spadkobierców poetki, Ministerstwo Kultury i Sztuki w 1957 r. powołało do życia Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu. Otwarcia ekspozycji muzealnych dokonano dopiero 15 września 1960 r., po przeprowadzeniu prac remontowych i konserwatorskich. W latach 1985-1991 wybudowano, na fundamentach dawnego spichlerza dworskiego, budynek „Lamusa”, w którym mieszczą się ekspozycje, bogata w zbiory biblioteka, administracja muzeum oraz pracownie i magazyny zbiorów.
ZBIORY
Muzeum gromadzi autentyczne obiekty z zakresu literatury polskiej XIX i XX w., historii sztuki, rzemiosła artystycznego, historii oraz obiekty z epoki do wyposażenia pomieszczeń dworku. Zbiory literackie tworzą głównie książki i czasopisma, m.in. duża kolekcja dzieł Marii Konopnickiej (od pierwodruków po wznowienia współczesne) oraz naukowe i popularnonaukowe opracowania twórczości poetki. Do najcenniejszych zbiorów Muzeum należą rękopisy utworów Konopnickiej oraz listy poetki i innych pisarzy polskich, m.in.: Elizy Orzeszkowej, Józefa Ignacego Kraszewskiego, Stefana i Oktawii Żeromskich, Stanisława Przybyszewskiego. Unikatową kolekcję stanowią adresy hołdownicze, dyplomy honorowe, albumy oraz dary, które otrzymała Konopnicka w 1902 r. z okazji jubileuszu 25-lecia pracy literackiej - od różnych towarzystw, instytucji oraz osób z Europy i Ameryki.
Ponadto muzeum posiada:
- największy w Polsce zbiór obrazów Marii Dulębianki, znakomitej malarki przełomu XIX i XX w., mieszkającej w latach 1903-1910 w dworkuwraz z Konopnicką,
- jedną z większych w Polsce kolekcji stylowych kałamarzy i przyborów na biurko z XIX i początku XX w.,
- oryginalne ilustracje do utworów Konopnickiej znanych polskich artystów, jak m.in.: Jan Marcin Szancer, Bogdan Zieleniec, Józef Czerwiński, Zofia Fijałkowska, Stanisław Kaczor Batowski,
- dużą kolekcję medali autorskich z wizerunkami pisarzy i sławnych Polek,
- liczny zbiór płaskorzeźb w drewnie przedstawiających rozmaite kształty plastyczne orła z różnych okresów historycznych państwa i narodu.
Konopnicka uprawiała wielokierunkowe pisarstwo, które obejmuje poezję, utwory dla dzieci, krytykę literacką, nowele oraz działalność przekładową z sześciu języków: angielskiego, niemieckiego, francuskiego, włoskiego, czeskiego i ukraińskiego. Aktualnie utwory poetki przetłumaczone zostały na blisko 40 języków obcych, a jej miejsca pamięci są uwiecznione w wielu miastach Polski, Europy i Ameryki. Zwiększa się również liczba szkół im. Marii Konopnickiej, których jest obecnie w Polsce ok. 400 – a także za granicą. W 2005 r. władze włoskiej stolicy przyznały autorce Roty zaszczytny tytuł „Ambasadora kultury Rzymu” – za kultywowanie w swojej twórczości wiecznego miasta.
